خلیج فارس یا دریای پارس آبراهی است که در امتداد دریای عمان و در میان ایران و شبه جزیره عربستان قرار دارد. نام تاریخی این خلیج، در زبان‌های گوناگون، ترجمه عبارت «خلیج فارس» یا «دریای پارس» بوده‌است.[۱] مساحت آن ۲۳۳٬۰۰۰ کیلومتر مربع است، و پس از خلیج مکزیک و خلیج هودسن سومین خلیج بزرگ جهان بشمار می‌آید. خلیج فارس از شرق از طریق تنگه هرمز و دریای عمان به اقیانوس هند و دریای عرب راه دارد، و از غرب به دلتای رودخانه اروندرود، که حاصل پیوند دو رودخانهٔ دجله و فرات و پیوستن رود کارون به آن است، ختم می‌شود.
کشورهای ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین در کناره خلیج فارس هستند. در این میان سواحل شمالی خلیج‌فارس تماماً در جغرافیای سیاسی ایران قرار دارند.[۲]
به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خلیج فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی بشمار می‌آید.
The Persian Gulf, in Southwest Asia, is an extension of the Indian Ocean located between Iran (formerly called Persia) and the Arabian Peninsula]
The Persian Gulf was the focus of the 1980-1988 Iran-Iraq War, in which each side attacked the other's oil tankers. In 1991, the Persian Gulf again was the background for what was called the "Persian Gulf War" or the "Gulf War" when Iraq invaded Kuwait and was subsequently pushed back, despite the fact that this conflict was primarily a land conflict.
The Persian Gulf has many good fishing grounds, extensive coral reefs, and abundant pearl oysters, but its ecology has come under pressure from industrialization, and in particular, oil and petroleum spillages during wars in the region.
Historically and internationally known as the Persian Gulf, this body of water is sometimes controversially referred to as the Arabian Gulf or simply The Gulf by most Arab states,[5] although neither of the latter two terms is recognized internationally. The name Gulf of Iran (Persian Gulf) is used by the International Hydrographic Organization.]
This inland sea of some 251,000 km² is connected to the Gulf of Oman in the east by the Strait of Hormuz; and its western end is marked by the major river delta of the Shatt al-Arab, which carries the waters of the Euphrates and the Tigris. Its length is 989 kilometres, with Iran covering most of the northern coast and Saudi Arabia most of the southern coast. The Persian Gulf is about 56 kilometres wide at its narrowest, in the Strait of Hormuz. The waters are overall very shallow, with a maximum depth of 90 metres and an average depth of 50 metres.
Countries with a coastline on the Persian Gulf are (clockwise, from the north): Iran, Oman (exclave of Musandam), United Arab Emirates, Saudi Arabia , Qatar on a peninsula off the Saudi coast, Bahrain on an island, Kuwait and Iraq in the northwest. Various small islands lie within the Persian Gulf, some of which are the subject of territorial disputes between the states of the region
Depuis quelques années, une controverse existe entre l'Iran et les pays arabes au sujet du nom de ce golfe. En effet, les Iraniens considèrent que « golfe Persique » (en persan : خلیج فارس, khalij-e fārs) est le nom historique employé depuis l'Antiquité : Limen Persikos des Grecs, Sinus Persicus des Latins, al-Bahr al-Farsi (la mer persique) des géographes arabes médiévaux. C'est celui qu'emploie l'Organisation des Nations unies[1]. Le nom du Golfe d'Iran est utilisée par l'Organisation hydrographique internationale[2].
De leur côté, depuis les années 1970, l'Arabie saoudite, suivie par les autres États arabes, le nomment « golfe Arabique» (arabe : الخليج العربي, al-khalij al-arabi) ou plus simplement « le Golfe » et rappellent qu'il fut longtemps appelé « golfe de Bassora » (d'après la ville irakienne). Ces trois derniers noms sont controversés, et ne sont pas couramment utilisés en dehors du monde arabe. Ils ne sont d'ailleurs pas reconnus par l'Organisation des Nations unies[1]. Historiquement, « golfe Arabique » était le nom donné à la mer Rouge par Hérodote[3] et Strabon[4
L’histoire du golfe Persique a toujours été animée de nombreux conflits qui ont diminué son influence dans les liaisons entre l’Orient et l’Occident et ont fait de la mer Rouge, plus à l’ouest, la voie de relation préférée.
Au XIIIe siècle, les Mongols y établissent leur influence. Une route maritime, empruntée par Marco Polo, le relie à la Chine. Au XVIe siècle, le golfe Persique est contrôlé par le Portugal, qui en est délogé par l'Iran des Séfévides. Au XIXe siècle, les Britanniques s'y établissent en invoquant le combat contre la piraterie. Ils en gardent le contrôle jusqu’à la Seconde Guerre mondiale, et la création des Émirats arabes unis.
Plus récemment, le golfe Persique a encore été agité de fréquents conflits
الخليج العربي هو ذراع مائي لبحر العرب يمتد من خليج عمان جنوبا حتى شط العرب شمالا بطول 600 ميل — 965 كيلومترا - إلى مضيق هرمز.
تبلغ مساحة الخليج العربي حوالي 233,100 كم، ويتراوح عرضه بين حد أقصى حوالي 370 كم إلى حد أدنى 55 كم في مضيق هرمز، ولا يتجاوز عمق الخليج العربي عن 90 متر إلا في بعض الأماكن.
يفصل الخليج العربي شبه الجزيرة العربية وجنوب غرب إيران، وتطل عليه ثمان دول هي العراق والكويت والسعودية ودولة البحرين وقطر والإمارات وعمان وإيران.
ويحده من الشمال والشرق إيران؛ بينما تحده من الجنوب الشرقي والجنوب كل من عُمان والإمارات العربية المتحدة، وتحده من الجنوب الغربي والغرب كل من المملكة العربية السعودية وقطر، وتقع كل من الكويت والعراق على أطرافه الشمال غربية، بينما تقع البحرين ضمن مياه الخليج الغربية شمال قطر.
للخليج العربي أهمية اقتصادية بالغة كون أغلب صادرات النفط بالعالم تنقل من خلاله عبر الموانئ النفطية على ضفافه إذ أن أغلب البلدان التي تطل على سواحل الخليج العربي هي مصدرة للنفط إضافة إلى ذلك فإنه يضم حقول نفطية وغازية.
ویژگی‌های خلیج فارس زمین شناسان معتقدند که در حدود پانصدهزار سال پیش، صورت نخستین خلیج فارس در کنار دشت‌های جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان، بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت.
این خلیج توسط تنگه هرمز به دریای عمان و از طریق آن به دریاهای آزاد مرتبط است. جزایر مهم آن عبارت‌اند از: قشم، بحرین، کیش، خارک، ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک و لاوان که تمامی آنها به جز قسمتی ازبحرین به ایران تعلق دارد.
خلیج فارس و سواحل آن معادن سرشار نفت و گاز دارد و مسیر انتقال نفت کشورهای ایران، عراق، کویت، عربستان و امارات متحده عربی است، و به همین سبب، منطقه‌ای مهم و راهبردی به شمار می‌آید. بندرهای مهمی در حاشیه خلیج فارس وجود دارد که از آنها می‌توان بندرعباس، بوشهر، بندرلنگه و بندر ماهشهر در ایران، و شارجه، دوبی و ابوظبی را در امارات متحده عربی و بندر بصره در عراق را نام برد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر